Choć zakon krzyżacki kojarzy nam się głównie z jedną z największych bitew średniowiecznej Europy, to nie możemy zapomnieć, że był to przede wszystkim jednym z największych politycznych, gospodarczych i organizacyjnych fenomenów swoich czasów. Niewielka grupa rycerzy-zakonników zabudowała państwo rozciągające się od terenów dzisiejszej północno-wschodniej Polski aż do granic współczesnej Estonii.
W jaki sposób zakon był zorganizowany od strony wewnętrznej hierarchii? Jak jego członkowie podchodzili do spraw religijnych? Dlaczego walcząc przez wieki z niewiernymi, nie doczekali się w swoich szeregach ani jednego uznanego za świętego?
Kto brał udział w organizowanych przez zakon krzyżacki wyprawach? Czy mieszkańców Prus nawracano tylko mieczem? Jakie jest dziedzictwo rycerzy zakonu krzyżackiego?
O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Waldemarem Rozynkowski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl
--------
1:12:21
Narodziny królestwa - Polska sprzed 1000 lat
Można powiedzieć, że początki polskiego państwa są pogrążone w mroku i zmuszają nas do snucia różnych teorii. Nie mamy pewności skąd pochodzą Piastowie. Nie wiemy dlaczego koronacja Bolesława Chrobrego miała miejsce w 1025 roku, aż 25 lat po zjeździe gnieźnieńskim. Czy Gniezno na pewno było pierwszą stolicą państwa Piastów?
Zapewne można tak powiedzieć, ale należy pamiętać, że we wczesnym średniowieczu władca był tzw. rex ambulans - władcą podróżującym. By sprawować funkcję wodza naczelnego i najwyższego sędziego, musiał stale przemieszczać się. Jednak Gniezno było wówczas istotnym ośrodkiem. Jako centrum kultu pogańskiego, a potem chrześcijańskiego odgrywało ważną rolę.
Zastanowimy się nad różnymi teoriami na temat początków państwa polskiego. Dlaczego w niektórych kronikach naszych przodków nazywa się Wandalami? Czym była Wielka Lechia i skąd tak duże zainteresowanie tym tematem? Czy Wikingowie penetrowali ziemie pierwszych Piastów?
O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, dr Michał Bogacki, dyrektor Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie.
Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl
--------
1:05:14
Jak Krzyżacy stali się Prusakami. Hołd 1525
Rok 1525 wyznacza ważną cezurę w historii Europy i niebagatelną dla historii Polski datę. Pozwoliliśmy wówczas Krzyżakom zmienić szyld i rozpocząć historię Prus. Jak się później okazało, zgubną dla Rzeczpospolitej.
W szkołach nadal uczymy się, że hołd pruski był wiązał się ze zmianą religii przez Wielkiego Mistrza. Tak naprawdę Albrecht wymanewrował swojego wuja, czyli Zygmunta Starego i przeszedł na luteranizm po ustanowieniu świeckiego księstwa. Krzyżacy po raz ostatni ogrywają Polskę, a Prusy z lennika szybko staną się największym wrogiem Rzeczypospolitej.
W dzisiejszym odcinku usłyszycie Państwo mało znaną relację z przebiegu Hołdu Pruskiego odnalezioną w Tajnym Archiwum w Królewcu. Zastanowimy się też nad losami Mazurów. Dlaczego ten lud, nie będący w istocie nigdy pod panowaniem polskich królów, aż do czasów XX wieku nie zapomniał o swoim języku i przywiązaniu do Polski?
XVI wiek wyznacza koniec wielkiego fenomenu średniowiecznej Europy, bo tak chyba można nazwać ten zakon rycerski, czyli niesamowitą korporację, która zabudowała swoimi zamkami ziemię od Wisły aż po Dźwinę. Co sprawiło, że formuła zakonu zaczęła się wyczerpywać?
W czasach świetności Rzeczpospolitej Obojga Narodów mamy sześć hołdów pruskich. Ostatni w roku 1641. Jakie przyczyny sprawiły, że Prusy polskim królom stopniowo wymykają się z rąk?
O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Janusz Małłek, dyrektor Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w latach 1975-1978, dziekan Wydziału Nauk Historycznych w latach 1993-1999 i prorektor ds. organizacji i rozwoju UMK w latach 1999-2002.
Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl
--------
1:03:28
Zbrodnia pomorska. Okrutny początek okupacji niemieckiej
Okupacja niemiecka miała różny przebieg w poszczególnych regionach Polski. W jej początkowej fazie szczególnie dotknięte bezwzględnością okupanta było Pomorze. Gość naszego podcastu proponuje nazwanie systematycznie przeprowadzonej operacji mordowania Polaków zbrodnią pomorską. Do 1941 roku była to największe zbrodnia cywilna II wojny światowej.
Dlaczego nazistowskie Niemcy zdecydowały się traktować mieszkańców tego regionu tak okrutnie? Czy brało się to z niezgody na ustalania traktatu wersalskiego? A może przyczyna tkwi głębiej i wiąże się z okresem formowania się antypolskiej polityki naszego zachodniego sąsiada już w XVIII wieku?
Zbrodnia pomorska była przeprowadzana przez Selbstschutz, do którego zapisywali się niemieccy cywile, sąsiedzi Polaków. Na czym polegała specyfika tej zbrodni? Kto padł jej ofiarą? Jak na powyższym przykładzie można scharakteryzować politykę III Rzeszy?
O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i dr Tomasz Ceran z Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Bydgoszczy.
Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl
--------
48:23
Zapomniany geniusz - Michał Doliwo-Dobrowolski
Szkolny program nauczania historii XIX wieku poświęcony jest wydarzeniom, które zmierzały do odzyskania przez Polskę niepodległości - od powstań narodowych, przez masowe ruchy polityczne, po I wojnę światową. Nie wspomina się o czymś, co nasz gość uznaje za największą rewolucję w naszych dziejach - rewolucję przemysłową. Spójrzmy na ostatnie dziesięciolecia XIX wieku z tej perspektywy.
Kto uchodzi za ikonę tej rewolucji? Czy jest nią Thomas Edison, którego niesłusznie kojarzymy przede wszystkim z żarówką? A może promowany współcześnie przez Elona Muska Nikola Tesla? Jak w tej stawce odnajduje się zapomniany także w Polsce Michał Doliwo-Dobrowolski? Jaki przełomowy wynalazek zawdzięczamy temu wybitnemu elektrykowi?
Czy Europa odstawała od Stanów Zjednoczonych na polu wynalazczości? Kiedy zaczęto wprowadzać elektryczność na ziemiach polskich? Czy Chorzów był pierwszym miejscem, w którym zaświeciło światło? Dlaczego koncentrowano się na wprowadzeniu nowych wynalazków w polskich kopalniach?
O tym wszystkim w podcaście z serii Inne historie Polski rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Michał Kopczyński z Muzeum Historii Polski.
Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl
España